از قدیم و شاید نه چندان قدیم کنایه «پنهان کردن آشغال زیر فرش» در جامعه ایران رواج دارد. معنای این کنایه پنهان کردن مشکل‌ها، اشتباه‌ها و حقایق ناخوشایند به جای رویارویی و حل آن‌هاست. کنایه‌ای که گاهی به خوبی نحوه برخورد بخشی از جامعه ما با گذشته را توصیف می‌کند. یعنی این باور که عبور جامعه ایران از گذشته تاریک و پر از ظلم و ستم، نیازمند فراموش کردن آن است.
برخی تصور می‌کنند برای ساختن جامعه باید تنها به آینده اندیشید، و یادآوری و پرداختن به گذشته را دامن زدن به آتش اختلافات قدیمی می‌دانند و مانعی برای رسیدن به آشتی و همزیستی در جامعه.
عدالت انتقالی بر این باور است جامعه‌ای که به خطاها، جنایات گذشته و مسببان آن، و از همه مهمتر، علل و ریشه‌های وقوع آن‌ها نپردازد و به قول معروف همه آن‌ها را زیر فرش پنهان کند، راه را برای ارتکاب مجددشان باز گذاشته است. روشن شدن و ثبت حقیقت کمک می‌کند تا واقعیت جامعه تحریف و بازیچه آنانی نشود که ممکن است از دستکاری واقعیات برای پیشبرد اهداف منفی خود بهره ببرند. به رسمیت شناختن جنایات گذشته همچنین می‌تواند تا حدی موجب التیام رنج قربانیان، بازماندگان و خانواده‌های آن‌ها شده و راه را برای اعتماد دوباره افراد به جامعه باز کند.
به بیان دیگر، چنانچه پس از یک دوره‌ی خشونت و نقض گسترده و نظام‌مند حقوق بشر، حقیقت برای جامعه مشخص نشود، عدالت به شکل کامل اجرا نشده و تاثیرات آن به اشکال مختلف، صلح، حاکمیت قانون و آینده کشور را تهدید می‌کند.
