هفت کلید برای تفکر انتقادی مبتنی عدالت انتقالی

فهرست

  1. مقدمه
  2. روش کار و قدردانی. 
  3. عدالت انتقالی: چارچوب مفهومی. 

3.1 تعریف سازمان ملل. 12

3.2 ارکان عدالت انتقالی. 18

3.3 کلیدواژه‌ها: «انتقالی» و «عدالت». 21

3.4  زمان‌بندی  فرایندهای عدالت انتقالی و بازیگران. 22

  1. الگوهای نقض جدی حقوق بشر در ایران. 25
  2. حقیقت‌ 34

5.1 حق دانستن حقیقت.. 35

5.2 زمینه‌سازی در دوران پیش از گذار. 42

5.2.1 مطالبه تاسیس نهادهای تحقیقاتی از سوی سازمان ملل و همکاری با آن‌ها 42

5.2.2 برگزاری دادگاه‌های مردمی. 43

5.2.3 مستندسازی و گزارش موارد نقض حقوق بشر. 44

5.2.4 پروژه‌های روایتگری و تاریخ شفاهی. 44

5.2.5 آرشیو سازی.. 45

5.2.6 کمپین‌های آگاهی عمومی برای مقابله با انکارگرایی و جلوگیری از فراموشی. 45

5.2.7 توسعه گفتمان رسانه‌ای درباره عدالت انتقالی. 46

5.3 گام‌های اولیه در جریان گذار. 46

5.3.1 تشکیل کمیسیون‌ حقیقت یاب.. 48

مشورت‌های عمومی. 48

تصویب سند قانونی تشکیل کمیسیون حقیقت‌یاب.. 49

دوره فعالیت.. 49

انتخاب اعضا 50

کادر اجرایی. 51

بودجه و منابع مالی. 52

دامنه موضوعی تحقیقات.. 53

دامنه ناقضان مورد تحقیق. 56

محدوده زمانی تحقیقات.. 56

محدوده جغرافیایی تحقیقات.. 57

5.3.2 وظایف، اختیارات و فعالیت‌های کمیسیون حقیقت‌یاب.. 57

وظایف.. 57

اختیارات.. 59

روش‌های تحقیق. 60

اصول حرفه‌ای و اخلاقی. 62

گزارش نهایی و توصیه‌ها 63

انحلال کمیسیون حقیقت‌یاب و آرشیو اسناد 64

تعامل با سازمان‌ ملل و سازمان‌های غیردولتی بین‌المللی. 65

5.4 گام‌های بلندمدت برای اجرایی‌‌سازی حق دانستن حقیقت.. 65

5.4.1 پیگیری و نظارت بر اجرای توصیه‌های کمیسیون حقیقت‌یاب.. 66

5.4.2 آرشیوهای عمومی. 67

5.4.3 پژوهش و تدریس حقایق مربوط به نقض حقوق بشر در گذشته. 68

5.4.4 تصویب قوانین برای حفاظت از حق دانستن حقیقت.. 69

5.5 طراحی سازوکارهای اجرایی رکن حقیقت در ایران. 70

  1. عدالت.. 71

6.1 حق دسترسی به عدالت.. 72

6.2 زمینه‌سازی در دوران پیش از گذار. 77

6.2.1 مستندسازی وقایع و شناسایی آمران و عاملان. 78

6.2.2 مطالبه تاسیس نهادهای تحقیقاتی از سوی سازمان ملل و همکاری با آن‌ها 79

6.2.3 پیگیرد قضایی مظنونان بر مبنای اصل صلاحیت قضایی جهانی. 80

6.2.4 «تحقیقات ساختاری» بر مبنای اصل صلاحیت قضایی جهانی. 82

6.2.5 دیوان کیفری بین‌المللی. 83

6.3 گام‌های اولیه در جریان گذار. 85

6.3.1 تشکیل دادسرای متخصص در رسیدگی به نقض حقوق بشر و جنایت‌های بین‌المللی. 86

قانون تأسیس نهاد دادستانی متخصص…. 87

استقلال نهاد دادستانی. 87

انتخاب مقام‌های ارشد دادستانی. 89

ترکیب کادر نهاد دادستانی متخصص…. 90

6.3.2 تشکیل دادگاه‌‌های متخصص در رسیدگی به نقض حقوق بشر و جنایت‌های بین‌المللی. 91

قانون تأسیس.. 91

اصول اساسی. 94

محدوده صلاحیت‌ها 95

ساختار سازمانی. 96

انتصاب و ترکیب قضات و کارکنان. 97

فرایندهای دادرسی. 100

همکاری سایر نهادهای حکومت.. 102

هزینه‌ها و منابع مالی. 103

6.3.3 راهبرد دادرسی و اولویت‌بندی.. 104

مشارکت آسیب‎دیدگان در فرایندهای دادرسی. 108

6.4 گام‌های بلندمدت برای اجرایی‌سازی حق بر عدالت.. 111

6.5 طراحی سازوکارهای اجرایی رکن  عدالت در ایران. 113