عدالت انتقالی برای ایران

عدالت ترمیمی
عدالت ترمیمی

به تدریج بر محققان و متخصصان عدالت انتقالی روشن شد که سازکارهای عدالت کیفری ظرفیت رسیدگی به خطاها و جنایات به صورت گسترده را نداشته و در برقراری اهداف نهایی عدالت انتقالی یعنی حاکمیت قانون، عدم تکرار خطاهای گذشته و برقراری صلح و آشتی به اندازه‌ی کافی مؤثر نیست. از

فهرست مطالب

به تدریج بر محققان و متخصصان عدالت انتقالی روشن شد که سازکارهای عدالت کیفری ظرفیت رسیدگی به خطاها و جنایات به صورت گسترده را نداشته و در برقراری اهداف نهایی عدالت انتقالی یعنی حاکمیت قانون، عدم تکرار خطاهای گذشته و برقراری صلح و آشتی به اندازه‌ی کافی مؤثر نیست. از این رو رفته‌رفته عدالت انتقالی رو به استفاده از سازکارهای عدالت ترمیمی رفته و بیشتر از آنکه به مجازات متخلف متکی باشد بر مسائلی چون ایجاد مصالحه در جامعه، ترمیم جامعه و بهبود قربانیان و شرایط آن‌ها متمرکز است.

برنامه‌های جبران خسارت و ارائه خدمات به قربانیان، گفتگو و میانجی‌گری میان مجرمان و قربانیان، حلقه‌هایی که هدف آن برقراری صلح یا حمایت از قربانی است، و بسیاری دیگر، همانطور که از تصویر پیداست، از جمله این سازکارهاست. در عدالت ترمیمی، هدف آگاه‌سازی متخلفین و مجرمین نسبت به خطایی که صورت داده‌اند، کشف ریشه‌های آن و تشویق آن‌ها به جبران خطا است.

این فرآیند باید بتواند به شکلی مؤثر باشد که ترمیم قربانی و بهبود جامعه را در پی داشته باشد. امروزه معمولاً سازکارهای عدالت ترمیمی و عدالت کیفری به طور ترکیبی و با توجه به نوع خطا یا جنایت رخ داده، خواست قربانی و شرایط خاص هر جامعه به شکل متفاوت انجام می‌پذیرد.

  • گفتگوی خانواده قربانیان و متخلفین (یا گفتگوی خانواده‌ها یا FGC) نوعی از مداخله عدالت ترمیمی است که شامل تسهیلگران آموزش‌دیده، مانند افسران پلیس، ضابط قضایی و یا مقامات مدرسه می‌شود که جلساتی را بین قربانیان، مجرمان و خانواده‌های آن‌ها برگزار می‌کنند.
  • گفتگوی قربانی، متخلف، و اعضای جامعه (یا گفتگوی در اجتماع) به منظور ترمیم آسیب‌های ناشی از جرم انجام می‌شود.
  • جاستیداد