عدالت انتقالی برای ایران

ضرورت عبور از سازوکارهای مردانه
عدالت انتقالی و ضرورت عبور از ساز و کارهای مردانه

بسیار می‌بینیم که هنوز و در میان گروه‌هایی که دغدغه حاکمیت قانون در ایران دارند، همچنان حضور مردان پررنگ‌تر از زنان است و نشانی از حضور افراد جامعه ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس نیست. اگر بنا باشد تصویب و اصلاح قانون اساسی، قوانین عادی و ایجاد و طراحی سازکارهای عدالت انتقالی در دستان مردان

فهرست مطالب

بسیار می‌بینیم که هنوز و در میان گروه‌هایی که دغدغه حاکمیت قانون در ایران دارند، همچنان حضور مردان پررنگ‌تر از زنان است و نشانی از حضور افراد جامعه ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس نیست. اگر بنا باشد تصویب و اصلاح قانون اساسی، قوانین عادی و ایجاد و طراحی سازکارهای عدالت انتقالی در دستان مردان باقی بماند، ما همچنان با قانون‌ها و سازکارهایی مردانه روبرو خواهیم بود که پاسخگوی نیازهای زنان و افراد ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس نیست و ادامه‌ای بر خشونت‌ها و تبعیض‌های گذشته است.

گنجاندن این گروه‌ها در طراحی و اجرای سازکارهای عدالت انتقالی برای اطمینان از رویکردی جامع و فراگیر برای رسیدگی به خطاها و جنایت‌های گذشته ضروری است. مشارکت این گروه‌ها باعث آشکار شدن تجربه‌های زیسته این افراد از خشونت‌ها و تبعیض‌ها می‌شود.

به عبارت دیگر، با درگیر کردن فعالانه زنان و افراد ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس در فرآیندهای عدالت انتقالی، دیگران می‌توانند اشکال گوناگون خشونت و آسیب‌هایی که این گروه‌ها متحمل شده را بهتر درک کنند و به آن‌ها بپردازند. این مشارکت به دستیابی به ارزش‌هایی مانند عدالت، برابری و امنیت کمک می‌کند.

علاوه بر این، فرآیندهای عدالت انتقالی‌ای که سعی در درگیر کردن همه گروه‌ها داشته باشد، می‌توانند با نشان دادن تعهد به دغدغه همه افراد در جامعه و با رسیدگی به نیازهای همه آن‌ها، اعتماد و مشروعیت را در جوامع آسیب‌دیده ایجاد کنند. وقتی این گروه‌ها در سراسر فرآیندهای عدالت انتقالی از جمله در «تصمیم‌گیری»، «سیاست‌گذاری»، «طراحی»، «اجرا» و «نظارت» مشارکت کنند، از نتایج آن نیز حمایت خواهند کرد و مسئولیت آن را به عهده خواهند گرفت. این مساله نه تنها انسجام و آشتی اجتماعی را ترویج می‌کند، که هنجارها و ساختارهای تبعیض‌آمیز را نیز به چالش می‌کشد و در نهایت به پیشبرد برابری جنسیتی در جوامع سرکوب‌شده کمک می‌کند.